Drukte op het elektriciteitsnet leidt tot netcongestie – Welke oplossingen zijn er?

De energietransitie is volop aan de gang. Aan de opwekkant groeit het aantal  windparken op zee en grote zonneparken in snel tempo terwijl aan de afnamekant zowel de gebouwde omgeving als de industrie elektrificeert. Fossiele brandstoffen maken plaats voor elektriciteit. De bestaande infrastructuur is echter niet uitgelegd voor deze groei wat leidt tot volle netten oftewel netcongestie.  

Er zijn twee soorten netcongestie. Enerzijds is er sprake van congestie door een enorme vraag naar elektriciteit (afname). Anderzijds kan congestie ontstaan door teruglevering of invoeding in het net doordat er veel elektriciteit wordt opgewekt. De vraag naar transport van elektriciteit is in beide gevallen groter dan de beschikbare transportcapaciteit van het bestaande net. Om inzichtelijk te maken in welke regio’s er sprake is van netcongestie zijn netcapaciteitskaarten opgesteld voor zowel afname als invoeding. Ze geven een beeld in welke regio’s de beschikbare capaciteit inmiddels is bereikt. De kaarten kleuren steeds roder.

Uitbreiding

Tennet doet er alles aan om de netten de komende jaren fors uit te breiden.  Maar dit duurt lang. Oorzaak hiervan zijn langdurige procedures en de beschikbaarheid van technici en materialen. Er zijn daardoor ook slimme en creatieve oplossingen nodig om versneld extra ruimte op het net te creëren. Tennet licht op haar website een aantal oplossingen toe. Zo zal het de komende tien jaar 13 miljard euro investeren in het landelijke hoogspanningsnet.

Landelijk Actieprogramma Netcongestie

Daarnaast is het Landelijke Actieprogramma Netcongestie (LAN) opgezet. Daarin wordt samen met overheid en bedrijfsleven naar slimme oplossingen en snellere procedures voor netuitbreidingen gezocht.

Innovatie

Ook innovatie kan bijdragen aan het oplossen van volle netten. Tennet onderzoekt of en in welke mate bijvoorbeeld dynamic line rating een oplossing kan bieden. Transport van elektriciteit leidt er namelijk toe dat de geleiders waar doorheen de stroom loopt opwarmen, waardoor ze gaan doorhangen. Het gevolg hiervan is dat de maximum transportcapaciteit van een hoogspanningsverbinding wordt beperkt. Met Dynamic Line Rating wordt de doorhang systematisch in kaart gebracht zodat – mocht de capaciteit van de hoogspanningslijn de limiterende factor zijn – extra transport kan plaatsvinden.

GOPACS

Tot slot is er een platform opgericht (GOPACS) om netcongestie te verminderen. Deze samenwerking van Nederlandse Netbeheerders heeft als doel capaciteitstekorten in het elektriciteitsnet (congestie) te verminderen. Dat doen de netbeheerders door op momenten van schaarste aan grootverbruikers te vragen of ze tijdelijk minder kunnen verbruiken of opwekken in ruil voor een marktconforme vergoeding. De vrijgekomen ruimte wordt aan andere verbruikers beschikbaar gesteld.